Functie anders.

Niet functie élders, maar anders. En dan gaat het om de schoolgebouwen van het lager onderwijs in Damwâld. De “eerste generatie” lagere school gebouwen in het huidige Damwâld hebben intussen allemaal een andere functie gekregen. De lagere school aan de Hearewei, bekend van schoolhoofd en verzetsman meester Klok (Foto 1),werd gebouwd in 1903 en herbergde o.a. Knap Spul, de “Koornstra”school (foto 2) aan de Foarwei (1905)  is, na een meubelzaak te zijn geweest, nu een fietsenwinkel, de school aan de Haadwei (1873) werd omgebouwd tot 3 woningen en die van de Doniawei  (1910) veranderde ooit in een lijkkistenfabriek. Maar ook de “tweede generatie”meester klok. schoolgebouwen heeft niet meer de oorspronkelijke functie. De Fontein aan de Foarwei ( de Bosma school foto 3) veranderde recent nog in een tijdelijke opvang voor Oekraïners en wordt binnenkort verbouwd tot een soort zorgcomplex, en De Bron aan de Wyger Martenstrjitte gaat plaats maken voor een 8 tal forse woningen. En dan is er nog De Botkeschool aan de Ds. Germswei. Tijdens de Alg. Ledenvergadering van Dorpsbelang  werd verteld dat deze t.z.t. ook gesloopt gaat worden en plaats gaat maken voor sociale woningbouw: huurwoningen. Maar eerst zou het gebouw nog dienst doen als tijdelijke opvang van vluchtelingen, naast de huidige (jonge) huurders die er al een tijdje wonen. In  Juni 1953 was de start van de Chr. LagereLandbouw  School met 24 leerlingen, in diverse zaaltjes in zowel Murmerwoude als Akkerwoude. In 1955 was het leerlingenaantal al gestegen naar 70! En op 28 september 1960 werd de eerste steen gelegd voor de bouw van het huidige gebouw aan de Ds. Germswei. Het gebouw werd op 25 augustus 1961 officieel geopend, nog geen jaar na de aanvang van de bouw. Het gebouw heeft dan 4 leslokalen waarvanmeester koornstra eentje als vakbekwaamheidlokaal voor het handmelken en elektrisch melken. Op dat moment een noviteit! De leerlingen zijn overigens allemaal jongens, en 85% van hen gaat letterlijk naar de boerderij. Een paar gaan nog naar de  Chr. Middelbare Landbouwschool in Dokkum, en de rest vind werk in de zuivelindustrie, veevoerfabrieken en de bemestingsbranche. Boven de ingangspartij bevindt zich nog steeds een kunstwerk van koeien, gemaakt door de bekende kunstenaar Jentsje Popma. En deze Popma schonk bij de opening van de school een koperen gestileerde  haan, die een plekje vond in de hal.  Maar in 1967 was de instroom van nieuwe leerlingen zo laag dat er geen eerste klas meer kon worden samengesteld, en de school werd aan het einde van het seizoen opgeheven. In 1968 vond er een concentratie plaats van het openbare lagere onderwijs, en werden de scholen van Akkerwoude, Murmerwoude, Dantumawoude en tevens Broeksterwoude ondergebracht in de voormaligemeester bosma landbouwschool. Broeksterwoude  verloor daarmee na 114 jaar het openbare onderwijs in het dorp. Christelijk lager landbouwonderwijs werd ineens openbaar lager onderwijs.  In 1999 is de school nog grondig verbouwd, en ook in 2007 en 2009 waren er nog een aantal kleine aanpassingen. En tegenwoordig is er dan de Campus Damwâld waar het openbare en christelijke lager onderwijs onder één kap te vinden zijn. Al tijdens de bouw bleek het huidige pand te klein te zijn, en plannen om de kinderen tijdelijk onder te brengen in containergebouwen vielen niet in goede aarde. Wat veel mensen waarschijnlijk niet zullen weten is dat de woning tegenover de Botkeskoalle , op de kruising van de Nije Hale en de Ds. Germswei,  de voormalige directeurswoning is van de landbouwschool. Maar zou na al die jaren het geschenk van Jentsje Popma nog ergens te vinden zijn?OBS kunswerk Bijgaande foto is van 1968, en hierop is de gestileerde   haan duidelijk op de achtergrond te zien.  Maar een recent kijkje door de ramen levert niks op, en ook navraag bij oud leerlingen niet. Wellicht dat iemand hier meer informatie over heeft?

Geef een reactie