De Traanjagers.

Het zou zomaar de titel van een roman kunnen zijn, maar het is de juiste titel voor het boek van Anne-Goaitske Breteler. Het boek is alweer enige tijd in omloop maar ik heb eigenlijk nooit echt de intentie gehad om het te lezen. Misschien heeft dat wel te maken met het feit dat ik eigenlijk wel enigszins op de hoogte ben van wat er zich afspeelde op de walvisvaarder  Willem Barendsz. Uit krantenartikelen maar misschien ook wel omdatR (2) er in mijn geboortedorp Damwâld ook mensen te vinden waren/zijn die op dit legendarische schip hebben gevaren, waaronder de vijf broers Kooistra. Wel naamgenoten van mij, maar geen familie. In het boek komen overwegend mannen voor uit de “Noardeast hoek”, het voormalige Oost Dongeradeel. Dat is heel begrijpelijk want vanuit de historie bekeken wonen daar veel vissers en de familie Breteler heeft er zelf ook een mooie stek gevonden. Maar ik heb het boek gelezen en het is zonder meer heel interessant. Niet alleen vanwege het feit dat het verhalen zijn uit de mond van oud opvarenden, maar vooral ook omdat het een mooi overzicht geeft van het wel en vooral ook het wee op zo’n schip wat maandenlang van huis was. Nu ben ik niet zo’n fan van heel veel foto’s in een boek maar dat is in dit geval een hele mooie aanvulling. Veel foto’s van de werkelijke situatie en niet van die gelikte foto’s dieR gemaakt werden voor de familie. Natuurlijk staan die er ook in, maar het zijn de foto’s die de harde werkelijkheid tonen. En wat dat betreft is er bijna een vergelijking te treffen met de Gouden Koets. Dat klinkt misschien vreemd maar het is toch zo. Want wie destijds op de Willem Barendsz voer had aanzien op het dorp. Het was niet alleen werk, maar de traan van de walvissen was destijds heel hard nodig. Er was gewoon een gebrek aan. Maar vandaag de dag is het compleet ondenkbaar dat een Nederlands schip dit weer zou doen. De denkwereld is sterk gewijzigd en het is voor veel mensen ondenkbaar dat het ooit echtR (1) zo is gegaan. En daar ligt dan ook de link met de Gouden Koets: vandaag de dag kan het allemaal niet meer. Zo is het destijds gegaan en dat was toen heel normaal. Maar die geschiedenis mag zeker niet weggestopt worden, niet van de Gouden Koets en zeker ook niet van de walvisjagers. En daarom is het zo mooi en ook zo belangrijk dat het nu aan het papier is toevertrouwd. En ook de verzameling voorwerpen op Schier die niet uit elkaar mag raken en eigenlijk in een20221026_134251. oudheidkamer of museum thuishoort. We hoeven ons daar niet voor te schamen, want het was toen noodzakelijk en gewoon werk voor de opvarenden. Gelukkig is Goaitske nog op tijd geweest met haar vraaggesprekken. Misschien zijn het er nog wel meer geweest en is er een bewuste selectie gemaakt voor het boek. Misschien moeten de laatst overgebleven opvarenden ook nog voor de microfoon. Want het is geschiedenis, niet alleen in de kop van Fryslân, maar in heel Nederland. Het boek had van mij dan ook wel dikker mogen zijn. En dat is als een compliment bedoelt.

Geef een reactie